“Bag Nyonya Flc prmuan ngan Bung Karno mrupakan pngalaman yang ak akan apa lupakan slama haya kanung baan,” knang Sogh Aro alam Sanul Daca: Pngalaman Prba Ljn (Pur.) Sogh Aro.
S nyonya rupanya rkagum-kagum ngan psona Sukarno. “Wha a gra man an h s so charmng,” kaa Lon Soh kpaa Sogh Aro. Ksan snaa sayangnya ak brlaku bag Bung Karno.
Baca juga:
Para Pramugar Garua Ss Sukarno
Kka Sogh Aro hnak pam, Bung Karno brcana alam bahasa Jawa, “Mbok nk gawa wong k sng nom ur ayu (kalau mmbawa ssorang, bawalah yang mua an cank).” Kna mkan, Sukarno puas juga ngan prmuan u. Da mmrnahkan Sogh Aro unuk slalu brhubungan ngan Nyonya Flc Lon Soh.
Flc Lon Soh aalah wana pbsns warga ngara Sngapura skalgus pols yang brasal ar Sngapor Parj. Klak, paa 1964, kka konfronas anara Inonsa an Malaysa mmanas, Nyonya Flc Lon Soh nlah yang brpran mnja pranara unuk ms Sogh Aro. Ms rahasa rsbu mrupakan prnah Sukarno unuk mnghnkan konfronas lwa jalur blakang. Sukarno scara snyap mnguus Sogh Aro brunng ngan Kmnran Luar Ngr Krajaan Inggrs.
Mnmbus Phak Inggrs
Dngan bkal sangu sbsar US$350, Sogh Aro brangka k Lonon mlalu Pars, Prancs. D Pars, Ny. Lon Soh lah mnan. Kpaanyalah sgala kprluan Sogh Aro akan urus, rmasuk soal saluran plomak.
Sbanya Lonon, uur Sogh Aro, yang aa hanya sorang Kuasa Usaha. Orang n prnah bkrja sbaga pngajar bahasa Inggrs Inonsa. Sogh Aro mmna kpaanya buakan ks bahasa Inggrs yang akan gunakan sbaga bahan prunngan. Prmuan u lah aur smkan rupa olh Ny. Lon Soh shngga Sogh Aro ak prlu buang waku lbh banyak.
Baca juga: Ongkos Dplomas $250 ar Bung Karno
Sogh Aro kmuan prmukan ngan ssorang brnama Mr. Slvr (nah nama sbnarnya aau nama samaran) salah sau rsoran plhan Ny. Lon Soh. Kjuan rja kka Mr. Slvr mnrawakan naan Sogh Aro. Da mngaakan bahwa Inonsa suah klabakan sampa harus mmna-mna Inggrs mnylsakan konfronas. Kna mkan, Mr. Slvr brjanj unuk mnyampakan masalah u kpaa aasannya an akan mmbrkan jawaban scpanya.
Skra 2-3 har Sog Aro mnan. Jawaban ar phak Inggrs maupun Mr. Slvr ak kunjung aang. Lanaran ksal, Sogh Aro kmbal k Inonsa. In brar bahwa Inggrs lah mnolak gagasan Sukarno.
Baca juga: Dplomas Glap Pmbbasan Iran Bara
Mnanggap ms Sogh Aro rsbu, mnuru pnl polk UGM Haya Mukmn, kmungknan phak Inggrs punya banyak prmbangan. Bsa ja Inggrs mnla pmrnah Inonsa ak sungguh-sungguh ngan gagasan pnylsaan konfronas. Lob n afsrkan pula sbaga ana kapulas Inonsa mnyrah kalah mngganyang Malaysa.
“Aau Inggrs jusru ngn mmbrkan ‘plajaran’ kpaa Inonsa,” uls Haya Mukmn alam srasnya yang bukukan TNI Dalam Polk Luar Ngr: Su Kasus Pnylsaan Konfronas Inonsa-Malaysa.
Mlacak Jjak Sjarah
Vrs lbh gamblang mngna ms Sogh Aro l olh sjarawan Unvrsas Inonsa Lna Sunar alam srasnya. Mnuru Lna, alam okumn Kmnran Luar Ngr Inggrs (Forgn Offc ) rapa bbrapa krangan nang sorang uusan Sukarno yang aang unuk mlakukan pmbcaraan mngna kmungknan mngakhr konfronas. Dalam pnlan Lna rlha Ny. Lon Soh brpran lbh jauh sbaga pnghubung anara Inonsa an Inggrs.
Paa 14 Okobr 1964, Lon Soh mnghubung Sr N. Prchar ar Kmnran Luar Ngr Inggrs. Lon Soh mnjlaskan bahwa Inonsa mash brmna mnylsakan konfronas mlalu prunngan. Lon Soh kmuan mnruskan psan Sukarno yang sampakan kpaa Sogh Aro. Skranya Inggrs mmbanu Inonsa mnylsakan konflknya ngan Inonsa, Sukarno brjanj akan mngmbalkan smua as Inggrs yang nasonalsas, rmasuk gan rug.
Baca juga: Kgamangan Sukarno Mngganyang Malaysa
Lon Soh mngmukakan ua alrnaf unuk mngakhr konfronas. Prama, mngaakan pmunguan suara Sabah an Srawak, slah u Sukarno akan mnrma puusan rfrnum rsbu. Alrnaf slanjunya aalah ngan mngaakan prmuan puncak anara pmpnan Inonsa, Malaysa, an Inggrs, slahnya kanor konsula akan buka masng-masng ngara. Sjajar ngan u, Inonsa akan mnark munur naranya an mngakhr konfronas.
Bagamana raks phak Inggrs? Dalam caaan arsp Inggrs yang kup Lna, Prchar mngaskan bahwa possnya hanya mnngarkan. Slanjunya, a akan mlaporkan kpaa pmrnahnya an bla prlukan akan mmna prmbangan Malaysa. Kanor Kmnran Luar Ngr Inggrs mmbrahukan aanya prmuan anara Lon Soh an Prchar kpaa Wakl Komsars Tngg Malaysa Lonon. Namun, prbaan alo jusru rja Kmnran Luar Ngr Inggrs.
“Kmnran Luar Ngr Inggrs rnyaa ak bgu rksan ngan pnamplan Lon Soh, bahkan mnlanya sbaga pkal oporuns,” ungkap Lna alam srasnya “Pnylsaan Dama Konflk Inonsa Malaysa 1963–1966”.
Smnara u awaran Sukarno mngmbalkan as Inggrs nla sbaga sbuah awaran yang naf. Mngna rncana prmuan puncak, phak Inggrs mnanggapnya sbaga ala unuk mmbukkan uuhan Sukarno bahwa Malaysa aalah bonka Inggrs. Apalag Kmnran Luar Ngr Inggrs mnrma masukan ar Anrw Glchrs, ua bsar Inggrs Jakara yang ak bgu yakn akan kulusan Sukarno. Paa nnya, phak Inggrs mragukan na bak pmrnah Inonsa.
Baca juga: Suap Balk Upaya Pmbbasan Iran Bara
Prbncangan nlah yang mnybabkan Sogh Aro mnan jawaban yang ak kunjung aang. Dalam oobografnya, Sogh Aro mngaku msnya mnua kgagalan. Malahan rnya mrasa prmalukan ngan skap orang Inggrs u. “Usaha saya gagal spr u juga kgagalan yang saya alam alam usaha mmbl Iran Bara,” kaa Sogh Aro. Prnyaaan Sogh Aro, kaa Lna, mmang prkua ngan okumn-okumn mlk Inggrs yang mnyaakan aanya uusan Sukarno yang brnama Sogh Aro an Lon Soh.
Mnuru Haya Mukmn, ksaan Sukarno unuk brunng ngan Inggrs ak prlu afsrkan sbaga klmahan. Sbaga ahl polk kawakan, Sukarno sjanya lah mlpaskan balon prcobaan. Dngan mnguus Sogh Aro k Lonon, Sukarno apa mngahu sapa sbnarnya yang mnja pnnu alam Fras Malaysa. Slan u, Sukarno ngn mnjajak sjauh mana Inggrs brsa brkomprom.
“Apabla rakya mmang mngngnkan rujuk ngan mnylsakan konfronas scara cpa, Sukarno pun lah sap sa,” ungkap Haya.
D balk sruan garang “ganyang Malaysa”, Sukarno sjanya ngn mnylsakan konfronas scara rhorma anpa khlangan muka. Namun, karna phak Inggrs blum mnanggapnya ngan srus, Sukarno mngrahkan saluran-saluran plomak non formal yang lan. Smnara u, nara yang pmpn Panglma Angkaan Dara Jnral Ahma Yan pun mmprsapkan opras khusus nljn unuk kpnngan yang sama. Salah saunya aalah ms rahasa Jnral S. Parman. (Brsambung)
Bagamana brakhrnya konfronas ngan Malaysa?
Bagamana Pnylsaan Konfronas Malaysa an Inonsa?
Paa 28 M 1966 sbuah konfrns Bangkok, msk warna ngan kbraan Sokarno (yang ak lag mmgang knal pmrnahan scara fkf), Krajaan Malaysa an pmrnah Inonsa mngumumkan pnylsaan konflk an normalsas hubungan anara kua ngara.